صلح غزه و زلزله در سیاست خاورمیانه | نمازی: ابتکار عمل در مسئله فلسطین از تهران به واشنگتن و پایتختهای عربی منتقل میشود
رویداد۲۴| گروه سیاسی - تحولات چند هفته اخیر در خاورمیانه، به نقطهای غیرقابلپیشبینی رسیده است. حماس که سالها شعار «مقاومت تا آزادسازی کامل فلسطین» را سر میداد، اینبار بهطور رسمی طرح صلحی را پذیرفته که از سوی دولت ترامپ پیشنهاد شده است.
در بیانیه حماس آمده که آینده غزه و حقوق مردم فلسطین باید بر اساس «موضع ملی جمعی و قوانین بینالمللی» تعیین شود، نه از طریق طرحهایی که از واشنگتن یا تلآویو دیکته میشود. اما در واشنگتن و تلآویو، همین موضع نشانهای از «تمایل حماس به صلح» تعبیر شده است. ترامپ با اعتمادبهنفس همیشگیاش گفته این توافق «نخستین گام واقعی برای ثبات خاورمیانه» است و نتانیاهو نیز وعده داده که «آزادی گروگانها نزدیک است.»
بیشتر بخوانید: صلح نیمهکاره در غزه | خلع سلاح حماس هنوز روی میز مذاکره
احمد زیدآبادی، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی این موقعیت را «چرخشی دراماتیک» در سیاست منطقهای ایران توصیف کرده و هشدار داده که پذیرش طرح صلح از سوی حماس، به معنای پذیرش ضمنی سیاستهای واشنگتن در قبال فلسطین است؛ رخدادی که میتواند گفتمان موسوم به «محور مقاومت» را در وضعیت بازتعریف قرار دهد.
نمازی: حماس با طرح ترامپ فصل تازهای در خاورمیانه گشود
علیمحمد نمازی، عضو حزب کارگزاران سازندگی، در گفتوگو با رویداد۲۴ درباره پیامدهای این تحول گفت: «پذیرش طرح صلح ترامپ از سوی حماس تنها یک حرکت تاکتیکی نیست؛ بلکه آغاز فصلی تازه در معادلات قدرت خاورمیانه است. این تصمیم، هم به لحاظ سیاسی و هم امنیتی، میتواند نقشه نفوذ کشورها در منطقه را تغییر دهد.»
او معتقد است که آتشبس، آزادی اسرا و واگذاری اداره غزه به نهادی تکنوکرات فلسطینی با حمایت عربی و اسلامی، در واقع «بازتعریف صحنه قدرت در خاورمیانه» است؛ تغییری که نه فقط اسرائیل و حماس، بلکه تهران، بیروت و صنعا را هم تحت تأثیر قرار میدهد.
نمازی میگوید: «نخستین پیامد این توافق، پایانیافتن بهانههای جنگی است که جبهههای مختلف از یمن تا لبنان را شعلهور نگاه داشته بود. حوثیها در یمن آشکارا گفته بودند تا زمان جنگ غزه، به حملات علیه کشتیها در دریای سرخ ادامه میدهند. حالا با خاموش شدن جبهه غزه، آن دستاویز فرو میریزد.»
فشار بر حزبالله و تضعیف نفوذ ایران در لبنان
نمازی در ادامه توضیح داد: «پذیرش کامل طرح ترامپ توسط حماس، فشارها را به متحدان منطقهای حماس و تهران منتقل میکند؛ از جمله حزبالله لبنان. آنچه حزبالله پس از ۷ اکتبر به عنوان دفاع از غزه مطرح میکرد، حالا دیگر توجیهی ندارد. با برقراری آتشبس، جامعه بینالملل و کشورهای عربی فشار مضاعفی برای خلع سلاح حزبالله وارد خواهند کرد.»
بیشتر بخوانید: عقبنشینی فوری اسرائیل به خط مرزی پس از رای کابینه
به گفته او، «این فشار میتواند نفوذ جمهوری اسلامی در لبنان را کاهش دهد و در معرض بازخوانی استراتژیک قرار دهد. در چنین شرایطی، تهران با معادلهای تازه روبهروست؛ از یکسو نیاز به حفظ نفوذ منطقهای دارد و از سوی دیگر، هزینههای آن روزبهروز سنگینتر میشود.»
از پایان جنگ یمن تا آغاز بازتعریف نقش تهران
این فعال سیاسی در ادامه گفت: «با فروکش کردن جنگ غزه و بستهشدن پرونده اسرا، ابتکار عمل به دست آمریکا و کشورهای عربی و اسلامی میافتد که مدتهاست در پی بازتعریف نقش فلسطین بدون قیمومیت تهران هستند. در این فضا، شعارهای ضداسرائیلی بیاثر میشود و جمهوری اسلامی باید پاسخ دهد که از محور مقاومت چه دستاورد ملموسی بهدست آمده است.»
نمازی تأکید کرد: «پذیرش طرح ترامپ توسط اسرائیل و حماس، نقطه پایانی است بر دورهای که تهران تصور میکرد میتواند از طریق نیابتیها سرنوشت منطقه را تعیین کند. آتشبس در غزه، توقف حملات در یمن و فشار برای خلع سلاح حزبالله، سه ضربه راهبردی به عمق نفوذ جمهوری اسلامی وارد میکند. این همان نقطهای است که در آن، سیاست خارجی مبتنی بر میدان در برابر دیپلماسی واقعی شکست میخورد.»
پایان دوران شعار، آغاز دوران محاسبه
توافق میان حماس و اسرائیل، صرفنظر از اهداف انتخاباتی ترامپ یا ملاحظات امنیتی نتانیاهو، مسیر تازهای در خاورمیانه گشوده است.
این توافق اگر تثبیت شود، میتواند پایان یک دوره تاریخی از سیاستهای تقابلی در منطقه باشد؛ دورهای که در آن بازیگران منطقهای میکوشیدند با گروههای نیابتی موازنه قدرت را تغییر دهند.
اکنون، با آرامتر شدن صدای جنگ و بازگشت واژه «صلح» به ادبیات سیاسی، منطقه در آستانه بازتعریف تازهای قرار گرفته است؛ بازتعریفی که شاید در آن، نه موشکها بلکه میز مذاکره سرنوشت آینده را رقم بزند.
حسین تنگه بند هنوز بفکر بستن تنگه هرمزه .... 
